یکی از مشکلات ذهن ما دوقطبی‌سازیه، به این شکل که می‌خواهیم همه چی رو با همون دو قطبی که ساختیم حل کنیم.
دوقطبی‌ها در جای خودشون خوبن ولی برای همه مسائل نیستن. مثل این می‌مونه که کسی متوجه دو قطبی زوج و فرد شده باشه ولی بخواد این رو درمورد همه‌چیز به کار ببره و بپرسه سفیدی زوجه یا فرد؟
در مسائل جبر و اختیار روایتی از توحید صدوق هست.
حضرت می‌فرماید: خدا ارحم از آن است که فرد را هم مجبور کند و هم عقوبت؛ همچنین اعزّ از آن است که در ملکش کاری بدون اذن او انجام بگیرد.
مخاطب می‌پرسه قسم سومی هم وجود داره؟
حضرت نمی‌فرمایند که بله یک قسم سومی هم هست که چنین است بلکه می‌فرمایند عرصه بسیار گسترده است. (نعم اوسع مما بین السماء و الارض)
یعنی خیلی وقت‌ها در ذهن انسان قضایا منحصر به این یا آن می‌شود در حالی که واقعیت‌ها خیلی پیچیده‌تر و گسترده‌تر هستن.
منبع روایتی که گفته شد:
التوحید (للصدوق) ص۳۶۰
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ السَّعْدَآبَادِیُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالا إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْحَمُ بِخَلْقِهِ مِنْ أَنْ یُجْبِرَ خَلْقَهُ عَلَى الذُّنُوبِ ثُمَّ یُعَذِّبَهُمْ عَلَیْهَا وَ اللَّهُ أَعَزُّ مِنْ أَنْ یُرِیدَ أَمْراً فَلَا یَکُونَ قَالَ فَسُئِلَا ع هَلْ بَیْنَ الْجَبْرِ وَ الْقَدَرِ مَنْزِلَةٌ ثَالِثَةٌ قَالا نَعَمْ أَوْسَعُ مِمَّا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ.
برگرفته از بیانات استاد مفیدی -از شاگردان آیت الله بهجت-
